RBS
लघु, घरेलु तथा साना उद्योगको प्रवद्र्धन अहिलेको मुख्य आवश्यकता

लघु, घरेलु तथा साना उद्योगको प्रवद्र्धन अहिलेको मुख्य आवश्यकता

काठमाडौं । लाखौं नागरिकहरूलाई स्वरोजगार र स्थानीय रोजगारीको अवसरका साथै स्वदेशी उत्पादनको प्रवद्र्धन गर्ने लघु, घरेलु तथा साना उद्योगको प्रवद्र्धन नै अहिलेको मुख्य आवश्यकता भएको सरोकारवालाहरुले बताएका छन् ।

लघु, घरेलु तथा साना उद्योगी व्यवसायीहरुको छाता संस्था नेपाल घरेलु तथा साना उद्योग महासंघ स्थापनाको ३६ औं वर्षमा प्रवेश गरेको अवसरमा राजधानीको माइतीघरस्थित महासंघको सचिवालयमा आयोजना गरिएको स्थापना दिवसमा बोल्नेहरुले यस्तो बताएका हुन् ।

वार्षिकोत्सव समारोहलाई सम्बोधन गर्दै महासंघका अध्यक्ष उमेश प्रसाद सिंहले लघु, घरेलु तथा साना उद्योग नेपालको वास्तविक आर्थिक संरचना र सम्भावनाको प्रतिबिम्ब भएको भन्दै यस्ता उद्योग बिना दिगो, समावेशी र आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रको कल्पना गर्न नसकिने बताउनुभयो ।

राज्यले नीतिगत, वित्तीय र प्रविधिगत सहयोग पु¥याए यिनै उद्योगहरूले नेपाललाई आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर बनाउने सामथ्र्य राख्ने उहाँको भनाई थियो ।

आयात प्रतिस्थापन र निर्यात प्रवद्र्धनमा सहयोगी हुने यस्ता उद्योगहरुले ग्रामीण र विकट क्षेत्रको आर्थिक उत्थान गर्नुका साथै साना उद्योगहरू गाउँगाउँमा खोल्न सकिने भएकाले क्षेत्रीय असमानता घटाउनेतर्फ अध्यक्ष सिँहले ध्यानाकर्षण गराउनुभयो ।

स्थानिय स्रोतसाधन र सीपको उपयोग गर्दै महिलाहरू, युवा र विपन्न समुदायको सशक्तीकरणमा सहयोग पु-याउने यस्ता उद्योगमा ठूला उद्योगको तुलनामा कम लगानी, कम जोखिम र अधिक लचिलोपना हुने भन्दै उहाँले भन्नुभयो –' नेपालजस्तो मुलुकमा ठूलो उद्योग सञ्चालनका लागि भौगोलिक, पूँजीगत र पूर्वाधार सम्बन्धी सीमितता छन् । यहाँ लघु, घरेलु तथा साना उद्योग नै आर्थिक गतिशीलताको मेरुदण्ड बन्न सक्छन् ।’

सरकारले विगतमा दिँदै आएको सहुलियतपूर्ण कर्जा, पुनरकर्जाका बारेमा आगामी आर्थिक वर्षको बजेट मौन देखिएकोले यसलाई निरन्तरता दिनका लागि आगामी दिनमा यस्ता कुराको आवश्यक व्यवस्था हुनुपर्नेमा अध्यक्ष सिँहले जोड दिनुभयो ।

महासंघका निवर्तमान अध्यक्ष श्याम गिरीले लघु, घरेलु तथा साना उद्योगहरुलाई अर्थतन्त्रको इञ्जिन भने पनि व्यवहारमा देख्न नसकिएको बताउनुभयो ।

लघु, घरेलु तथा साना उद्यमीहरुको हकहितको पैरवी गर्न महासंघ स्थापना भएको भन्दै उहाँले नेपाल भरका लघु, घरेलु तथा साना उद्योगीहरुको छाता संगठनको रुपमा विकास भएको बताउनुभयो ।

कार्यक्रममा महासंघका सल्लाहकार लता प्याकुरेल, वरिष्ठ उपाध्यक्ष सुर्य कँडेल, उपाध्यक्षहरु शेभा गुरुङ, मुकेश उपाध्याय, राजेन्द्रमान श्रेष्ठ, चन्दनकृष्ण श्रेष्ठ, हरिहर थापा, सत्यनारायण प्रजापति, शान्ता बास्कोटा, मोहन कटुवाल, महासचिव डम्बर प्रसाद रेग्मी, केन्द्रिय महिला उद्यमी समितिका वरिष्ठ उपाध्यक्ष रिता अवाल लगायतले आफ्ना शुभकामना मन्तव्य राख्नुभएको थियो । कार्यक्रममा महासंघ गण्डकी प्रदेशका अध्यक्ष महाप्रसाद सुवेदी, लुम्बिनी प्रदेशका अध्यक्ष गणेश प्रसाद अधिकारी, कर्णाली प्रदेशका अध्यक्ष गोमा ओली, सुदुरपश्चिम प्रदेशका अध्यक्ष रुक्मिणी देवकोटा, महासंघका सचिव रुद्र न्यौपाने, केन्द्रिय महिला उद्यमी समिति वागमती प्रदेशका उपाध्यक्ष सुलोचना श्रेष्ठ, केन्द्रिय महिला उद्यमी समितिका सचिव दीपा शाक्य, महासंघ केन्द्रिय सदस्यहरु रामहरी तोलाङ, पूर्ण पाण्डे, यादव अधिकारी, कमल सिँह, भेषराज पाण्डेलगायतको उपस्थिति रहेको थियो । स्थापना दिवसकै अवसर पारेर महासंघ केन्द्रका साथै प्रदेश, जिल्लादेखि पालिकासम्म रहेका महासंघका संगठनहरुले विविध कार्यक्रम आयोजना गरी मनाइरहेका छन् ।

जम्मादेवी विद्यालयमा शैक्षिक सामग्री हस्तान्तरण, शिक्षा सुधारमा लायन्स क्लबको सक्रियता

जम्मादेवी विद्यालयमा शैक्षिक सामग्री हस्तान्तरण, शिक्षा सुधारमा लायन्स क्लबको सक्रियता

 केशव राज खनाल

तनहुँ, जेठ १३ गते
श्री जम्मादेवी प्राथमिक विद्यालयका विद्यार्थीलाई शैक्षिक सामग्री तथा न्यानो लुगा र खेल सामाग्री वितरण गरिएको छ । लायन्स क्लब अफ काठमाडौँ, इन्द्रायणी खुसिबुले सो विद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थीलाई शैक्षिक सामग्रीलगायत न्यानो कपडा वितरण गरेको हो । यस विद्यालयका विद्यार्थी मध्ये अधिकांश विद्यार्थी आदिवासी समुदायका रहेको र अति न्यून आय भएका छन् ।

विद्यालयको प्राङ्गणमा आयोजित कार्यक्रमका बिच लायन्स क्लब इन्द्रायणीका अध्यक्ष अमरराज सुवाल, लायन्स क्लबका अन्तर्राष्ट्रिय डाइरेक्टर बालकृष्ण बुर्लाकोटी, डिस्ट्रिक्ट गभर्नर निरा बज्राचार्य कार्यक्रम चार्टर प्रेसिडेन्ट सागर डङ्गोल, संयोजक दीपक महर्जन आदिले आँबुखैरनी गाउँपालिकाका वडा नं. ४ का वडा अध्यक्ष मिलन भुजेल, विद्यालयका व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष टेकबहादुर थापा प्रधान अध्यापिका वीर माया गुरुङ आदिको रोहवरमा विद्यार्थीलाई शैक्षिक सामग्री हस्तान्तरण गर्नुभएको थियो ।

लायन्स क्लब अफ खुसिबुका अध्यक्ष अमरराज सुवालले आफ्नो आमदानीको केही हिस्सा आवश्यक रहेका क्षेत्रमा खर्चने उद्देश्य रहेकाले शैक्षिक सामग्री वितरण गरिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँले शैक्षिक वातावरण सुधार र बालबालिकाको सर्वाङ्गीण विकासका लागि योजना बनाई उक्त कार्यक्रम अघि बढेको जानकारी दिनुभयो । साथै समाजको आवश्यकता अनुसार नै आगामी दिनमा पनि सहयोगका कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने अध्यक्ष सुवालको भनाइ छ ।

आगामी दिनमा पालिकाको शिक्षाको गुणस्तर बढाउने र पूर्वाधार विकासमा लाग्ने प्रतिबद्धता जाहेर गर्दै लायन्स क्लबलाई विद्यालय र बालबालिकालाई गरेको सहयोग प्रति आँबुखैरनी गाउँपालिकाका वडा नं. ४ का वडा अध्यक्ष मिलन भुजेलले आभार व्यक्त गर्नुभयो । विद्यालयको अवस्था सुधार गर्न लागि परेको जानकारी दिनुभयो ।

कार्यक्रममा लायन्स क्लबका अन्तर्राष्ट्रिय डाइरेक्टर बालकृष्ण बुर्लाकोटीले शिक्षाको सुधारमा लायन्स क्लबले निरन्तर कार्यक्रम गरिरहेको जानकारी दिनुभयो । सुगम स्थानमा रहे पनि दुर्गमको अनुभव हुने यस विद्यालयका विद्यार्थीका लागि यो सहयोगले सानो इँटा थप्ने बताउनु भयो । शिक्षा क्षेत्रको लागि लायन्स क्लब अफ खुसीबुले उदाहरणीय कार्य गरेको जानकारी दिनु भयो ।

कार्यक्रममा निरा बज्राचार्य, दीपक महर्जन, जिल्ला शिक्षा समितिका सदस्य नेत्र गुरुङ, विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष टेकबहादुर थापा,  लगायतले मन्तव्य राख्नुभएको थियो । कार्यक्रममा विद्यालय व्यवस्थापन समितिका पदाधिकारी, पालिका शिक्षा विभागका सदस्य, अभिभावकका साथै लायन्स क्लबका विभिन्न तहका पदाधिरीहरूको उपस्थिति रहेको थियो ।

अर्थतन्त्रको आकार ६१ खर्ब सात अर्ब हुने अनुमान, बागमतीकै ३६.५२ प्रतिशत

अर्थतन्त्रको आकार ६१ खर्ब सात अर्ब हुने अनुमान, बागमतीकै ३६.५२ प्रतिशत

काठमाडौँ । बागमती प्रदेश अर्थतन्त्रको आकारका हिसाबले सधैँ जस्तै नै अगाडि रहेको छ । बागमतीले कुल अर्थतन्त्रमा एक तिहाइभन्दा बढी योगदान दिने अनुमान गरिएको छ । राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सोमबार सार्वजनिक गरेको प्रादेशिक कुल गार्हस्थ उत्पादन अनुमानसम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार अनुसार चालु आवका लागि मुलुकको कुल अर्थतन्त्रको आकार ६१ खर्ब सात अर्ब हुने अनुमान गरिएकामा बागमतीको मात्र ३६.५२ प्रतिशत योगदान रहने छ । 

त्यसपछि कोशी प्रदेशको १५.९० प्रतिशत, लुम्बिनी प्रदेशको १४.२३ प्रतिशत, मधेश प्रदेशको १३.१६ प्रतिशत, गण्डकी प्रदेशको ८.९८ प्रतिशत योगदान हुने अनुमान छ । सुदूरपश्चिम प्रदेशले ७.०३ प्रतिशत योगदान दिँदा कर्णाली प्रदेशको योगदान ४.१९ प्रतिशत हुने अनुमान छ । 

गत आवको तुलनामा मुलुकको कुल अर्थतन्त्रमा कोशी, गण्डकी, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशको योगदान केही घट्ने पाइएको छ । मधेश र बागमतीको भने केही बढ्ने अनुमान छ । 

चालु आर्थिक वर्ष २०८१÷८२ मा गण्डकी प्रदेशले सबैभन्दा धेरै आर्थिक वृद्धिदर हासिल गर्ने अनुमान गरिएको छ । राष्ट्रिय तथ्याङ्क कार्यालयले सोमबार सार्वजनिक गरेको प्रादेशिक कुल गार्हस्थ उत्पादन अनुमानसम्बन्धी तथ्याङ्क अनुसार चालु आवमा गण्डकी प्रदेशले ५.५१ प्रतिशतको वृद्धिदर हासिल गर्ने प्रक्षेपण गरिएको हो । त्यसपछि बागमती प्रदेशको ५.१८ प्रतिशत वृद्धिदर रहने अनुमान छ । 

कर्णाली प्रदेशको आर्थिक वृद्धिदरमा गत आवको तुलनामा उल्लेख्य सुधार हुने अनुमान छ । गत आवमा ३.२६ प्रतिशतको वृद्धिदर हासिल गरेको कर्णालीले चालु आवमा ४.७४ प्रतिशत वृद्धिदर हासिल गर्ने कार्यालयको अनुमान छ । 

कर्णालीपछि लुम्बिनी प्रदेशको वृद्धिदर ४.७० प्रतिशत हुने अनुमान गरिएको छ । उल्लिखित प्रदेशहरूको वृद्धिदर चालु आवका लागि अनुमान गरिएको राष्ट्रियस्तरको ४.६१ प्रतिशतको वृद्धिदरभन्दा बढी हो । 

कार्यालयका अनुसार मधेश प्रदेशको वृद्धिदर ४.५० प्रतिशत हुने छ भने कोशी प्रदेशको ३.३४ प्रतिशतको हुने अनुमान छ । चालु आवमा सबैभन्दा कम सुदूरपश्चिम प्रदेशको ३.३२ प्रतिशत मात्र आर्थिक वृद्धिदर हुने अनुमान गरिएको छ । 

प्रतिव्यक्ति आम्दानीका हिसाबले बागमती प्रदेशका बासिन्दाले सबैभन्दा धेरै कमाउने पाइएको छ । चालु आवमा यस प्रदेशका बासिन्दाको प्रतिव्यक्ति आय दुई हजार ६०१ डलर पुग्ने अनुमान छ । गत आवमा यस्तो आम्दानी दुई हजार ४९२ डलर थियो । 

बागमतीपछि गण्डकी प्रदेशका बासिन्दाको प्रतिव्यक्ति आय सबैभन्दा धेरै हुने पाइएको छ । चालु आवमा यहाँका स्थानीयको आम्दानी एक हजार ६२० डलर पुग्ने अनुमान छ । बागमती र गण्डकीबाहेक बाँकी सबै प्रदेशको प्रतिव्यक्ति आम्दानी राष्ट्रियस्तरको प्रतिव्यक्ति आम्दानीभन्दा कम छ । चालु आवका लागि कार्यालयले नेपालीको प्रतिव्यक्ति आम्दानी एक हजार ४९६ पुग्ने अनुमान गरेको छ । 

तेस्रो स्थानमा रहेको कोशी प्रदेशका स्थानीयको प्रतिव्यक्ति आम्दानी एक हजार ४०१, लुम्बिनी प्रदेशको एक हजार २०१, सुदूरपश्चिम प्रदेशको एक हजार १५३, कर्णाली प्रदेशको एक हजार ८९ डलर पुग्ने अनुमान छ । सबैभन्दा कम प्रतिव्यक्ति आम्दानी भने मधेश प्रदेशको हुने अनुमान छ । मधेशका बासिन्दाको प्रतिव्यक्ति आम्दानी केवल ९३२ डलर हुने अनुमान छ । मधेशका स्थानीयको प्रतिव्यक्ति आयको तुलनामा बागमती प्रदेशवासीको आयमा करिब तीन गुणाको अन्तर छ । 

चालु आवमा पनि बागमती प्रदेशबाहेक बाँकी सबै प्रदेशको अर्थतन्त्रमा कृषि क्षेत्रकै योगदान सबैभन्दा बढी हुने अनुमान गरिएको छ । बागमती प्रदेशमा थोक तथा खुद्रा व्यापारको योगदान सबैभन्दा बढी हुने छ । त्यसपछि घरजग्गासम्बन्धी कारोबारको सेवाको हिस्सा बागमतीमा दोस्रो स्थानमा छ । गण्डकी, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा सार्वजनिक प्रशासन र रक्षा क्षेत्रको योगदान दोस्रो स्थानमा हुने अनुमान छ ।

सेयर बजारमा मौद्रिक नीतिले ल्याएन उत्साह

सेयर बजारमा मौद्रिक नीतिले ल्याएन उत्साह

काठमाडौँ । सेयर बजारप्रति लचिलो नीति आए लगत्तै खुलेको सेयर बजारमा भने उत्साह देखिएन । नेपाल राष्ट्र बैङ्कले आइतबार सार्वजनिक गरेको चालु आर्थिक वर्ष २०८१÷८२ को मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामा सेयर बजारप्रति लचिलो नीति अवलम्बन गरिएको छ ।

तर सेयर बजार भने पाँच अंकले ओरालो लागेको छ । आइतबार साँझ सार्वजनिक मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामार्फत राष्ट्र बैङ्कले सेयर कर्जामा जोखिम भार एक सय प्रतिशत कायम गरेको छ । यसअघि सेयर कर्जा जोखिम भार १२५ प्रतिशत थियो ।

सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार घटाउनका लागि सेयर बजारका लगानीकर्ताहरुले लामो समयदेखि माग उठाउँदै आएका थिए । लगानीकर्ता भने तीन दिनपछि आउने बजेटको पर्खाइमा रहेको बताउँछन् ।

सत्ताइस सयको विन्दु पछ्याएको नेप्से परिसूचक फेरी २६ सयमै अल्मलिएको छ भने कारोबार रकम पनि साढे सात अर्बमा रहेको छ ।

सोमबार नेप्से ५.२१ ओरालो उकालो लाग्दा परिसूचक २६७४.७६ को विन्दुमा पुगेर रोकिएको छ । सेन्सेटिभ इन्डेक्स पनि ०.३७ अङ्कले ओरालो लागेर ४५६.०९ को विन्दुमा पुगेको छ । समग्रमा साताको दोस्रो दिनको नेप्से ०.१९ प्रतिशतले उकालो लागेको छ भने सेन्सेटिभ इन्डेक्स ०.०८ प्रतिशतले माथि लागेको छ ।

सोमबार ३३७ कम्पनीको एक करोड ७१ लाख ६० हजार ६२५ कित्ता सेयर ६९ हजार ६५१ पटक खरिद बिव्रmी हुँदा सात अर्ब ५८ करोड ५० लाख २२ हजार ५९० रुपियाँ बराबरको सेयर कारोबार भएको छ ।

साताको दोस्रो दिन ६४ करोड ३१ लाख ५० हजार ९०१ रुपियाँ बराबरको सेयर कारोबार भएर राधी विद्युत कम्पनी लिमिटेडको सर्वाधिक सेयर कारोबार भएको छ ।

दोस्रो दिन कारोबारमा आएका १३ वटा उपसमूहको परिसूचकमध्ये बैङ्किङ र उत्पादन तथा प्रशोधन बाहेक बाँकी ११ उपसमूहको परिसूचक ओरालो लागेको छ । निर्जीवन बीमाको परिसूचक भने स्थिर रहेको छ । लघुवित्त उपसमूहको परिसूचक सर्वाधिक १.५० प्रतिशतले ओरालो लागेको छ ।

पियोर इनर्जीको आइपीओ सूचीकृत

सोमबार नेपाल स्टक एक्सचेञ्जमा पियोर इनर्जी लिमिटेडको आइपीओ सूचीकृत भएको छ । कम्पनीको चुक्ता पुँजीका आधारमा कायम ८० लाख कित्ता सेयर सूचीकृत भएको हो । नेप्सेले पियोर इनर्जीलाई पहिलो कारोबारका लागि न्यूनतम ९६.४५ रुपियाँदेखि अधिकतम २८९.३५ रुपियाँसम्म ओपनिङ रेञ्ज तोकेको छ ।

मङगलबार स्पेसल प्रि ओपनिङ सेसनमा अर्डर म्याच भएमा यसको पहिलो कारोबार सोही रेन्जभित्र रहेर खुला हुने कम्पनीले जनाएको छ । नेप्सेले यसको दोस्रो बजारमा कारोबारका लागि पीयुआरई संकेत दिएको छ ।

पियोर इनर्जीले चैत २८ गतेदेखि वैशाख २ गतेसम्म सर्वसाधारणका लागि ११ लाख ९५ हजार २०० कित्ता आइपीओ बिक्री गरेको थियो ।

सेयर बजारप्रति लचिलो मौद्रिक नीति, सुस्ताएको कर्जा बढ्ने अपेक्षा

सेयर बजारप्रति लचिलो मौद्रिक नीति, सुस्ताएको कर्जा बढ्ने अपेक्षा

काठमाडौं । पाँच दिन अगाडि नयाँ नेतृत्व पाएको नेपाल राष्ट्र बैङक सेयर बजारका लागि लचिलो बनेको छ । राष्ट्र बैङ्कको गभर्नरमा प्रा.डा. विश्वनाथ पौडेल नियुक्त भएपछि आइतबार जारी भएको आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामा सेयर बजारप्रति लचिलो नीति अवलम्बन गरिएको छ ।

गभर्नर नियुक्तिमा ढिलाइका कारण ढिला आएको मौद्रिक नीति ढिला आएपनि राम्रो आएको भन्दै सेयर बजारका लगानीकर्ताहरुले स्वागत गरेका छन् । नयाँ व्यवस्थाबाट विशेषगरी सेयर धितो राखेर ठूला कर्जा लिने लगानीकर्तालाई सेयर बजारमा सहज हुने भएको छ ।

आइतबार साँझ सार्वजनिक मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामार्फत राष्ट्र बैङ्कले सेयर कर्जामा जोखिम भार एक सय प्रतिशत कायम गरेको छ । यसअघि सेयर कर्जा जोखिम भार १२५ प्रतिशत थियो । राष्ट्र बैङ्कको यो निर्णयसँगै अब बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाले पहिलेभन्दा कम मात्र जोखिम भार कायम गर्नुपर्ने भएको छ ।

सेयर धितो कर्जाको जोखिम भार घटाउनका लागि सेयर बजारका लगानीकर्ताहरुले लामो समयदेखि माग उठाउँदै आएका थिए ।

जोखिम भार घटेसँगै समग्र पूँजी बजारमा कर्जा विस्तार क्षमता बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ । जसले गर्दा सुस्ताएको कर्जाको ग्राफ पनि बढ्ने देखिएको छ । यस्तै मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामार्फत अनिवार्य नगद मौज्दात गणना व्यवस्थामा सामान्य परिमार्जन गरिएको छ ।

मौद्रिक सूचकहरूले क्रमशः सकारात्मक लय समाउँदै गर्दा आन्तरिक आर्थिक तथा वित्तीय स्थिति र परिदृश्यका आधारमा मौद्रिक नीतिको कार्यदिशालाई सजगतापूर्वक सन्तुलित राखिएको छ ।

यस्तै नीतिगत दरलाई विद्यमान पाँच प्रतिशत, तल्लो सीमाको रुपमा रहेको निक्षेप सङ्कलन दरलाई तीन प्रतिशत र ब्याजदर करिडोर अन्तरगतको माथिल्लो सीमाको रुपमा रहेको बैङ्क दरलाई ६.५ प्रतिशतमा यथावत राखिएको छ । विद्यमान अनिवार्य नगद मौज्दात र वैधानिक तरलतासम्बन्धी अनुपातलाई भने यथावत राखिएको छ ।

वित्तीय प्रणालीको विद्यमान तरलताको अवस्था र पछिल्लो समय राष्ट्र बैङ्कले खुला बजार कारोबार उपकरणहरुमा गरेको सुधारलाई मध्यनजर गरी बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाहरुले दैनिक ९० प्रतिशत न्यूनतम अनिवार्य नगद मौज्दात कायम राख्नुपर्ने व्यवस्था गरिने मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामा उल्लेख छ ।

लगानी वातावरण सुधार गर्ने उद्देश्यले विदेशी विनिमय (नियमित गर्ने) ऐन, २०१९ र विदेशी लगानी तथा प्रविधि हस्तान्तरण ऐन, २०७५ मा भएको पछिल्लो संशोधनका व्यवस्थाहरुलाई समावेश गरी ‘नेपाल राष्ट्र बैङ्क विदेशी लगानी तथा विदेशी ऋण व्यवस्थापन विनियमाबली, २०७८’ जारी गरिने भएको छ ।

यस्तै बैङ्किङ कसुर तथा सजाय ऐन, २०६४ को संशोधनबमोजिम चेक अनादरसम्बन्धी व्यहोरा प्रमाणित गर्ने कार्यविधि तर्जुमा गरी जारी गरिने मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षामा उल्लेख  छ ।

पछिल्लो आन्तरिक एवम् बाह्य आर्थिक स्थिति र परिदृश्यका आधारमा मौद्रिक नीतिको कार्यदिशालाई सन्तुलित बनाइएको छ । आन्तरिक आर्थिक गतिविधि, विदेशी विनिमय सञ्चितिले आयात धान्ने क्षमता एवम् मुद्रास्फीतिको अवस्थालाई दृष्टिगत गरी मौद्रिक उपायहरुमा आवश्यकतानुसार परिमार्जन गरिने राष्ट्र बैङ्कले जनाएको छ ।

आर्थिक स्थायित्व र अर्थतन्त्रको दिगो विकासको निमित्त मूल्य र शोधनान्तर स्थिरता कायम गर्ने मूलभूत उद्देश्यका साथ २०८१ साउन ११ गते सार्वजनिक गरिएको आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षा २०८१ मङ्सिर १४ गते गरिएको थियो भने अद्र्धवार्षिक समीक्षा २०८१ फागुन १३ गते गरिएको थियो । मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमाससम्मको कार्यान्वयन स्थिति, आन्तरिक तथा बाह्य आर्थिक एवम ्वित्तीय अवस्था एवम् चालु आर्थिक वर्षको बाँकी अवधिको समष्टिगत आर्थिक परिदृश्यका आधारमा मौद्रिक नीतिको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षा गरिएको हो ।

नेपालका ठूला १० बैङ्कहरुको सम्पत्ति गुणस्तर परीक्षणका लागि बंगलादेशी कम्पनी योग्य

नेपालका ठूला १० बैङ्कहरुको सम्पत्ति गुणस्तर परीक्षणका लागि बंगलादेशी कम्पनी योग्य

काठमाडौं । नेपालका १० वटा वाणिज्य बैङ्कहरुको सम्पत्तिको गुणस्तर परीक्षण(लोन पोर्टफोलियो रिभ्यू)का लागि बंगलादेशी कम्पनी योग्य भएको छ ।

राष्ट्र बैङ्कले नेपालका १० वटा वाणिज्य बैङ्कहरुको सम्पतिको गुणस्तर परीक्षण गर्नका लागि बंगलादेशी कम्पनीलाई छनोट गरेको हो । बंगलादेशको ढाकास्थित हाउलादर युनुस एन्ड कम्पनीले नेपालका वाणिज्य बैङ्कहरुको सम्पतिको गुणस्तर परीक्षण गर्ने भएको हो ।

राष्ट्र बैङ्कको नियमाबली अनुसार लोन पोर्टफोलियो रिभ्यू गर्न उक्त कम्पनी प्राविधिक रुपमा योग्य पाइएको राष्ट्र बैङ्कले जानकारी गराएको छ । गुणस्तर परीक्षणका गर्नका लागि हाउलादर र श्रीलंका र भारतका अन्य पाँच कम्पनीहरु सर्टलिस्टमा परेका थिए ।

राष्ट्र बैङ्कले एक सूचनामार्फत इच्छुक विदेशी लेखापरीक्षकलाई नेपालका वाणिज्य बैङ्कहरूको व्यापक सम्पत्ति गुणस्तर समीक्षा (लोन पोर्टफोलियो रिभ्यु–एलपीआर) का लागि आशयपत्र बुझाउन आब्हान गरेको थियो । अन्तराष्ट्रिय मुद्रा कोष (आइएमएफ) को शर्त बमोजिम धेरै कर्जा प्रवाह गरेका १० ठूला बैङ्कहरुको विदेशी अडिटरबाट लेखापरीक्षण गर्न लागिएको हो ।

यसअघि १० ठूला बैङ्कको लेखापरीक्षण गर्न छनोट भएको भारतीय कम्पनी केपीएमजी एसुरेन्स एण्ड कन्सल्टिङ सर्भिसेज प्रालिको प्रस्ताव अस्वीकृत भएसँगै लेखापरीक्षण कार्य रद्द भएको थियो । त्यस बेला मागिएको आशयपत्र अनुसार पाँच कम्पनी सर्टलिस्टमा परी प्राविधिक प्रस्ताव माग भएको थियो । ती मध्ये भारतको केपीएमजी योग्य देखिए पनि उसको आर्थिक प्रस्ताव अस्वीकृत भएपछि राष्ट्र बैंकले सो प्रक्रिया रद्द गरेको थियो ।

आइएमइफसँग विस्तारित कर्जा सुविधा लिने क्रममा नेपाल सरकार र नेपाल राष्ट्र बैंकले १० ठूला बैंकको अन्तराष्ट्रिय अडिटरबाट लेखापरीक्षण गराउने प्रतिबद्धता जनाएका थिए । आईएमएफले विस्तारित कर्जा सुविधा (इसीएफ) अन्तरगत ३९५ मिलियन डलर प्रदान गर्नका लागि मार्च २०२३ मा उक्त शर्त राखेको थियो ।

आइएमएफले बैंकहरुको खराब कर्जा बढ्दै गएको तथा पुँजीको अभाव रहेको अवस्थामा निरन्तरको अनुगमन आवश्यक रहेको उल्लेख गर्दै तत्काल १० ठूला बैंकको ऋण पोर्टफोलियो समीक्षा गर्नुपर्नेमा जोड दिएको हो । आइएमएफले नेपाल राष्ट्र बैंक ऐनमा संशोधन तथा राष्ट्र बैंकलाई बाह्य लेखापरीक्षणलाई प्राथमिकतामा राख्न समेत सुझाएको थियो ।

आइएमएफसँग करिब ४० करोड अमेरिकी डलरको विस्तारित कर्जा सुविधा लिएको नेपालले यसको चांैथो किस्ता समेत लिइसकेको छ ।

क्यान्भासमा झल्कियो थाङपाल

क्यान्भासमा झल्कियो थाङपाल

 



केशव राज खनाल

थाङपाल, सिन्धुपाल्चोक, जेठ ११ गते
हरियालीले ढाकिएको थाङपाल गाउँ यतिबेला चित्रकला र पर्यटक कलाकर्मको संगम बन्दैछ। चारैतिर हरियाली छ थाङपाल, सिन्धुपाल्चोक यति बेला । केही कलाकार ऐतिहासिक तिनधाराको चित्र कोर्दै थिए, त केही पुरानो मानेलाई रंगमा उतार्दै। कलाकार नरबहादुर त्यहाँको एतिहारिक तिनधारालाई चित्रमा उतार्दै  हुनुहुन्थ्यो भने युवा कलाकार शर्मिलादेवी तामाङले पुरानो मानेलाई क्यान्भासमा कैद गर्नुभयो । लिलाधर केसीले लामबद्ध चैत्य र लुङ्दरका बीचबाट देखिने सुन्दर हिमाललाई कैद गर्नुभयो । विविता खड्काले पाँचपोखरीको मनमोहक दृष्यलाई क्यान्भासमा कैद गर्नुभयो ।

कलाकारहरूको यो अभूतपूर्व जमघट नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठान र पाँचपोखरी थाङपाल गाउँपालिका, सिन्धुपाल्चोकको आयोजनामा तीन दिने ‘पाँचपोखरी चित्रकला पर्यटन प्रवर्धन कार्यशाला’ ले गरेको हो । देशका युवा तथा नामुद १६ जना कलाकारको उपस्थितिले कला कार्यशाला अझ वैचारिक र विषयका हिसावले सांस्कृतिक र प्राकृतिक बनेको थियो । मनरा प्रजापतिले स्थानीय तामाङ वृद्ध महिलाको चित्र बनाईरहदा लिलाधर केसीले आफ्नो पहिलो चित्र सकेर गाउपालिकाका अध्यक्षको मुहार चित्र बनाउदै हुनुहुन्थ्यो । पछाडीबाट टुप्लुक्क गाउँपालिकाका अध्यक्ष टासी लामा आउनु भयो आफ्नै प्रतिबिम्ब क्यान्भासमा देखेर मुस्कुराउदै भन्नुभयो, "अहो दुरुस्तै बनाउनु भएछ ।" कार्यशालामा अग्रज कलाकार राजन काफ्लेले समसामयिक शैलीमा गाउको वास्तुकला र जीवनलाई चित्रण गर्नुभयो । केशव राज खनाल, दिवेशमान प्रधान, प्रितम थापा, राजेन्द्र कुँवर, सिकेन्दर चौधरी, राजिना गुरुङ, सुष्मा श्रेष्ठ लगायतले प्रकृतिलाई क्यान्भासमा ल्याउनु भयो भने रामनारायण महतो, मनरा प्रजापतिले दैनिक जीवन र लामा गुरुकोे चित्र कोर्नुभयो ।

गाउँपालिका अध्यक्ष टासी लामाले कलाको संरक्षणमा गाउँपालिका सधैँ अघि बढ्ने जानकारी गराउनुभयो । उहाँले गाउँपालिकालाई पर्यटनको केन्द्र बनाउन लागिपरेको बताउनुभयो । पालिकाका वडा नं ३ का वडाध्यक्ष ङिमा छिरिङ तामाङले पर्यटन प्रवर्धनमा चित्रकला कार्यशालाले महत्त्वपूर्ण योगदान दिने बताउनुभयो । विहिवार सम्पन्न समापन समारोहमा प्रतिष्ठानका वास्तुकला तथा लोककला विभाग प्रमुख प्रदीप अधिकारीले यस किसिमका कार्यशालाले सामाजिक चेतनासँगै स्थानीयको जीवनस्तर उकास्न मद्दत पु¥याउने बताउनुभयो । उहाँले गाउँपालिकाको प्रकृति, संस्कृतिलगायतको चित्रण यस कार्यशालामा सिर्जना गरिने कलाकृतिमा देख्न पाइने विचार व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले स्थानीयको आर्थिक समृद्धि पर्यटनबाट सम्भव भएकाले ललितकलार्मीहरूले पनि यस कार्यक्रममार्फत योगदान दिने धारणा राख्नुभयो । पालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत लक्ष्मण कुईकेलले कलाकारहरुलाई प्रमाणपत्र तथा मायाको चिनो प्रदान गर्दै कलाकारको सहयोगले पालिकाको निर्माणाधिन संग्रहालयले पुर्णता पाउने र आगामी दिनमा पनि कलाको कार्यक्रलाई निरन्तरता दिने बताउनुभयो ।